Невядомае пра вядомага беларускага графіка Георгія Георгіевіча Паплаўскага

Напярэдадні юбілейнай даты - 90-годдзя з дня нараджэння вядомага беларускага графіка Георгія Георгіевіча Паплаўскага мы ўяўляем віртуальную выставу друкаваных афортных дошак майстра. Менавіта ў іх закладзены эмацыйны пульс задумы будучага твора і ўвесь працэс творчага натхнення мастака. Выгравіраваныя ім металічныя пласціны дзівяць віртуозным валоданнем лініяй, рыскі, кампазіцыйнай выверанай, бачаннем будучыні эстампа.

Магчымасць прэзентацыі такой выставы з'явілася дзякуючы жонцы мастака, вядомай беларускай мастачкі Наталлі Мікалаеўны Паплаўскай, якая перадала ў фонды Нацыянальнага Полацкага гісторыка-культурнага музея-запаведніка, у якіх ужо захоўвалася сур'ёзная калекцыя графічных і жывапісных твораў Г. Г. Паплаўскага розных гадоў, яшчэ 27 афортаў і 48 офортных дошак майстра. Гэты бясцэнны матэрыял мы і ўяўляем гледачам.

Наша віртуальная дэманстрацыя калекцыі афортных дошак (друкаваных формаў) падрыхтавана для аддаленых карыстальнікаў, якія не маюць магчымасці рэальна наведаць выставу ў залах Мастацкай галерэі Нацыянальнага Полацкага гісторыка-культурнага музея-запаведніка, якая ў цяперашні час адкрыта для наведвання і будзе працаваць да даты нараджэння мастака 12 лютага 2021 года, з мэтай даць магчымасць усім, хто цікавіцца мастацтвам графікі і яе выдатнымі майстрамі адкрыць для сябе старонку таямніцы нараджэння і стварэння твора графічнага мастацтва.

 

Невядомае пра вядомага беларускага графіка Георгія Георгіевіча Паплаўскага


 

Георгія Паплаўскага называлі рамантыкам «суровага стылю». Яго талент мастака раскрываўся ў перыяд, калі краіна ажывала ў пасляваенным будаўніцтве, калі ў кожным доме жыла памяць аб загінуўшых, калі ўвесь народ будаваў новае жыццё, калі засваенне космасу набліжала мары аб шчаслівам і цікавам жыцці. І творчасць Георгія Паплаўскага ўвабрала ў сябе гэтую эпоху.

Мастак шмат падарожнічаў, ён пешшу прайшоў амаль усю Беларусь, аб'ехаў усе кантыненты, за выключэннем Антарктыды, знаёмячыся з традыцыямі і норавамі людзей, з тымі пераменамі, якія адбываліся ў жыцці яго краіны. У кожным лісце, створаным ім, сёння мы бачым маральную пазіцыю яго бачання таго, што хвалявала мастака, падахвочвала перажываць і казаць.

Георгій Георгіевіч Паплаўскі (1931-2017 гг.) - акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1995 год), акадэмік Акадэміі мастацтваў СССР (1991 г.), акадэмік Расійскай акадэміі мастацтваў (1991 г.), Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1977 г. ), Народны мастак Беларусі (1997 г.). Жыццё і творчасць Георгія Георгіевіча знайшло заканамернае прызнанне.

Сярод яго шматлікіх узнагарод: Прэмія Саюзнай дзяржавы ў галіне літаратуры і мастацтва (2011 г.), Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у 2002 г. за серыю акварэляў «Браслаўскі альбом» і цыкл графічных прац па матывах творчых паездак па Інданезіі і Кубе, выкананых ў 1997 -2001 гг., прэміі Ленінскага камсамола Беларусі ў 1970 годзе за мастацкую распрацоўку нацыянальнай беларускай тэматыкі ў галіне станковай і кніжнай графікі і серыю «Памяць». Мастак узнагароджаны Сярэбраным медалём Акадэміі мастацтваў СССР за ілюстрацыі да кнігі Я. Коласа «Выбранае» (1984 г.), Ордэнам Дружбы народаў (1986 г.) і мноствам ведамасных медалёў - залатым медалём імя М. Грэкава, медалём імя Ю. Гагарына, імя А. С. Пушкіна, імя Ф. Скарыны. Работы мастака прадстаўлены ў прэстыжных музеях дзясятка краін блізкага і далёкага замежжа: Беларусі, Расіі, Украіны, ЗША, Германіі, Швейцарыі, Польшчы, Інданэзіі, Аўстрыі, Ісландыі, Індыі, Італіі, Швейцарыі. Пра яго напісаны кнігі і выдадзены альбомы яго твораў. Яго ілюстрацыі ўпрыгожваюць творы вядомых пісьменнікаў.

Побач з цынкавымі дошкамі, падрыхтаванымі майстрам для ілюстрацый літаратурных твораў, а таксама вольных кампазіцый, якія раскрываюць вобраз этнаграфічнай своеасаблівасці беларускага народа, прадстаўленыя графічнымі лістамі мастака. У кожным лісце, для друку якога была прыкладзена велізарная праца ў падрыхтоўцы друкаванай дошкі, адчуваецца жаданне аўтара прымяніць тыя тэхналагічныя магчымасці графічных выяўленчых сродкаў, якія найбольш поўна б адлюстроўвалі задуму тэмы твора.

Раскрываючы вобраз, Г.Г.Поплавский, у залежнасці ад эмацыйнай зададзенасці ўспрымання зместу, звяртаўся да тэхнікі лінагравюры, якая валодае кантраснай стрыманасцю чорных і белых тонаў, альбо да тэхнікі літаграфіі, якая давала свабоду руху лініі, гульні паўтонаў, дапамагала працы надаць прасторавую маляўнічасць. У афорце мастак віртуозна валодаў складанай тэхнікай сухой іголкі, якая патрабуе дакладнасці малюнка і веды асаблівасцяў яго танальнага рашэння. Так мастак, выкарыстоўваючы свой талент бачання і свой прафесіяналізм запісаў сваю старонку ў гісторыі мастацтва Беларусі. Па яго творах маладыя пакаленні даведаюцца аб людзях, на чыю долю выпаў час цяжкіх выпрабаванняў і перажыванняў. Разам з аўтарам магчыма перажыць тыя эмоцыі, якія валодалі мастаком у момант яго разважанняў над лёсам людзей, чыя сіла і вера ў сваю праўду выклікала павагу да тых каштоўнасцей, якія захоўвае ў сабе Чалавек. Георгій Паплаўскі стаў адным з першых мастакоў, які абазначыў новы напрамак у мастацтве Беларусі - вобразнага, лаканічнага, стваральніка «суровага стылю» .Суровы стыль аб'яднаў у сабе мастакоў са светлымі поглядамі на будучыню сваёй краіны, прымусіў разважаць пра падзеі мінулага, шчыра суперажываць і ісці да пошуку сапраўднага ў мастацтве і жыцці.